مرور مهر بر برنامه های افطاری سیما؛ ماه عسل تعطیل شد بغض و اشك تكثیر!، تكرار غیرخلاقانه یك ایده به گزارش بی بدیل دات كام با گذشت یك هفته از آغاز ماه مبارك رمضان، مرور ویژه برنامه های افطاری شبكه های مختلف سیما كمتر نشانی از تازگی و خلاقیت در ایده پردازی و اجرا دارد. خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه موذن: بنظر می رسد یكی از رازهای موفقیت برنامه رمضانی «ماه عسل» در یك دهه گذشته این بود كه مردم هر شب رمضان پای این برنامه می نشستند تا ببینند احسان علیخانی هر بار میزبان چه كسی خواهد بود و چه قصه غیرمنتظره ای را برای مخاطبانش تعریف خواهدنمود. برجسته كردن مردمان عادی، چهره كردن و قهرمان سازی از میان آنان و حتی پررنگ كردن دغدغه هایشان شاید مهمترین خاصیت برنامه «ماه عسل» بود كه علیخانی توانسته بود طی یك دهه با سناریوهایی كه در ذهن داشت تا حدودی به آن نائل شود. علیخانی و تیم همراهش یك اتفاق و سوژه را در چنین قالبی می پرداختند و شاید در مواردی نقدی هم كه به این برنامه وارد می شد این بود كه چرا این موضوع ها با ساختاری بیش ازاندازه قصه گونه و با افزودن التهاب و تلخی و غم و اندوه اضافه، تحویل مخاطب می شد. حتی خیلی از شوخی هایی كه در این چند سال با این برنامه می شد و كنایه هایی كه به بغض و اشكی كه حین تماشا نصیب مخاطبان می كرد باز نشان می داد منتقدان و مخالفان این برنامه باز هم نمی توانند از دیدن آن چشم پوشی كنند. حالا و در رمضان سال ۹۸، «ماه عسل» پس از ۱۱ سال تعطیل شده و دیگر روی آنتن نیست، اما انگار روح «ماه عسل» به برنامه های دیگر رسوخ كرده و این برنامه در چندین و چند قالب مشابه دیگر تكثیر شده است. نكته اینجاست كه با همه نقدهایی كه بسیاری به «ماه عسل» وارد می دانستند، نكاتی مانند پرداخت بیش از اندازه به حوادث غم انگیز در لحظه افطار، تخریب میهمان و تحقیر او با اعتراف به بدبختی ها و یا كندوكاو در حسرت ها و كمبودها و سختی های افراد بجای خوبی ها و موفقیت ها، كه بعنوان نقاط ضعف این برنامه لیست می شد، حالا بعنوان نقطه قوت در دستوركار برنامه سازان رمضان ۹۸ قرار گرفته و همه تلاش نموده اند بخشی یا همه این خاصیت های را ذیل نامی تازه بازتولید كنند. برنامه های مناسبتی رمضان كه بیشترین شاخص، معیار و استاندارد را باید در تولید و برنامه سازی رعایت نمایند انگار حتی از تعریف حداقلی به جهت اینكه چه هدف و نگاهی دارند بی بهره اند. امسال این برنامه ها انگار در نبود «ماه عسل» هر یك دوست دارند «ماه عسل» تازه ای باشند تا مخاطبان برنامه ای را كه پرونده اش دیگر بسته شده را به سمت خود جذب كنند. این میان البته بعضی از این برنامه ها جذاب تر و برخی كسل كننده تر، برخی خلاق تر و برخی بدون هیچ الگو و اتفاق جدیدی این رویه را پیش گرفته اند اما همه در یك خاصیت مشترك اند و آن «اصیل نبودن» است. شبكه یك؛ دعوتی برای خوب بودن یك روحانی كه نقش مجری برنامه را برعهده دارد از میهمانان خود می پرسد كی و كجا عروسی كرده اند، عروس و داماد پاسخ می دهند كه یك ماه پیش روی سیلاب؛ این ابتدای گفتگوی برنامه «دعوت» است كه حجت الاسلام محمد برمایی با صمیمیت و مهربانی و گرمی آنرا اجرا می كند و البته پس از شنیدن پاسخ به دوربین نگاه می كند و لبخند می زند و می گوید «روی سیلاب». برنامه «دعوت» به تهیه كنندگی مجتبی كشاورز چندین سال است كه در ماه رمضان از شبكه یك سیما روی آنتن می رود. این برنامه با اجرای نیما كرمی روی آنتن می رفت كه در فصل های جدید همسرش هم به وی اضافه شده بود. «دعوت» در فصل های پیش چهره ها و هنرمندان را دعوت می كرد و آیتمی برای اجرای موسیقی داشت و برنامه هم در فضایی اجرا می شد كه تعداد زیادی از مردم در آن حضور داشتند اما امسال این برنامه با یك تغییر رویكرد ۱۸۰ درجه ای روی آنتن رفته است و بجای مجریان قبلی، حجت الاسلام محمد برمایی مسئولیت اجرا را بر عهده گرفته كه در مقابل میهمانان دعوت شده برنامه می نشیند و با آنها به گفتگو می پردازد. جنس این گفتگوها اما با هر سال متفاوت شده است؛ برنامه مهمانانی را دعوت می كند تا ساعتی پیش از افطار درباره چگونگی زندگی و تجربیات شخصی شان گفتگو كنند و از ازدواج و نحوه آشنایی و قصه هایی كه در طول ازدواج با آن روبرو شده اند بگویند. مثلاً در یكی از شب ها زوجی دعوت می شوند كه در شرایط سخت سیل و زلزله و اسكان در كانكس با هم آشنا شده اند یا در شبی دیگر زوجی از خوزستان دعوت می شوند كه وقتی روحانی از آنها می پرسد كی و كجا عروسی كرده اند، عروس و داماد پاسخ می دهند كه یك ماه پیش روی سیلاب. این گفتگوها به نحوی پیش می رود كه روحانی همان ابتدا از میهمانان خود می خواهد قصه خودرا بگویند مهمانانی هم كه حالا انگار پس از دیدن چهره شده های «ماه عسل» دیگر از خود گفتن و روایت تلخی های زندگی، سختی ای برایشان ندارد سفره دلشان را باز می كنند. برمایی از آنجائیكه كارشناس دینی است و احتمالاً وجه مذهبی بودن بر او غالب است، می كوشد گاهی در گفتگوها وارد مسایل مذهبی و نتیجه گیری هایی برای یك سبك زندگی اسلامی و دینی هم بشود و البته از آنجایی كه بدون خط كشی ها و اتوكشی های غالب گفتگوهای روحانیون وارد این گپ می شود مخاطب بهتر می تواند پذیرای او شود. با این وجود تم اصلی این گفتگو همان ورود به قصه پردازی هایی است كه البته كمتر به تلخی و غم نزدیك می شود. شبكه دو؛ متن «هزار راه نرفته» زیر سایه حاشیه «هزار راه نرفته» همچون ویژه برنامه های افطار رمضان امسال است كه بیشتر نگاهی اجتماعی و لطمه شناسانه به مقوله ازدواج دارد. این برنامه پس از حدود ۱۰ سال باردیگر به آنتن بازگشته است و به بررسی مسایل زوج ها می پردازد. در این چند روز باز زوج های مختلفی سوژه برنامه بودند كه با مشكلات و معضلات اجتماعی مواجه بودند. قسمتی از برنامه به گفتگو با این زوج ها و بخشی باز به گفتگوی مشاوران اختصاص داشت. انتخاب این برنامه برای باكس قبل از افطار شبكه دو از همان ابتدا تكلیف مخاطب را با آنچه مقرر است با آن مواجه شود روشن كرده است چه اینكه اینجا هم مقرر است تجربه های شخصی مهمانانی گمنام مرور شود و این همان فرمول آشنای «ماه عسل» است. «هزار راه نرفته» كه به صورت تولیدی روی آنتن می رود در همین ابتدای پخش با یك حاشیه رو به رو شد كه سر و صدای زیادی در شبكه های اجتماعی به پا كرد. در یكی از قسمت های برنامه كه روزهای گذشته روی آنتن رفت زوجی دعوت شدند كه قبل از این در شبكه های اجتماعی مثل اینستاگرام فعالیت زیادی داشتند و همین سبب شده بود كه زندگی آنها با اختلال رو به رو شود. این زوج در برنامه ادعا می كنند با كنار گذاشتن فضای مجازی و انتخاب حجاب توانسته اند زندگی بهتری كنار هم داشته باشند. اما درست پس از برنامه در حالیكه دسترسی به صفحه مجازی این زوج در اینستاگرام برای همه امكانپذیر بود تصاویر و فیلم هایی از یك مهمانی مختلط پخش گردید و همه چیز زیر سایه این حاشیه قرار گرفت. حاشیه ای كه تذكر مدیر شبكه به عوامل برنامه را باز به همراه داشت. نكته مهم درباره این حاشیه این بود كه فراتر از متن برنامه توانست توجه مخاطبان سیما را به خود جلب نماید و این احتمالاً می تواند شاخص مناسبی برای قضاوت درباره توفیق این برنامه در جذب مخاطبان رمضانی سیما باشد. شبكه چهار؛ راهی به سمت «معنای زندگی» در میان برنامه های افطاری ماه رمضان تلویزیون شاید از معدود برنامه هایی كه در خلوت به كار خود مشغول می باشد و توجهی به جریان غالب برنامه سازان برای دیده شدن به واسطه بهره گیری از فرمول موفقیت «ماه عسل» ندارد برنامه «معنای زندگی» در شبكه چهار سیماست. برنامه ای كوتاه كه در هر قسمت مجری میزبان یكی از اهل فرهنگ و دانش می شود و درباره «معنای زندگی» كه به فلسفه و عرفان و مذهب می زند گفتگو می كنند. گفتگوهایی كه مضمون معرفتی آنها پررنگ است و هر مخاطبی با هر ایده و عقیده ای می تواند در ماه مبارك رمضان با آنها همراه شود. مباحث معرفت شناسی و خودشناسی بااینكه امكان دارد مخاطب عام نداشته باشد اما مخاطب این مباحث را جذب خود می كند و در ساختار شبكه چهار كه بیشتر روی فرهیختگی تمركز دارد در تناسب است. محسن كرمی تهیه كننده این برنامه است و گفتگوها توسط دكتر محمدتقی ابطحی بعنوان مجری برنامه صورت می گیرد كه خودش استاد دانشگاه است و در حوزه فلسفه علم تحصیلات دارد و هر بار با یكی از محققان، پژوهشگران و استادان دانشگاه با نگاهی علمی به گفتگو می پردازد. شبكه پنج؛ «ماه عسل» ترین برنامه رمضان ۹۸! در لیست برنامه های رمضان ۹۸ تلویزیون اما می توان صفت «ماه عسلی ترین برنامه» را به «اختیاریه» داد؛ برنامه ای كه احتمالاً امید می رفته بیشتر مخاطبان برنامه احسان علیخانی با این نگاه جذب آن شوند. «اختیاریه» با اجرای سیدمرتضی فاطمی قبل از ماه رمضان تنها یك برنامه چالشی در تلویزیون بود كه هر بار یكی از چهره های هنری، سیاسی، اجتماعی و… به استودیو دعوت می كرد و مجری برنامه با این دیالوگ كه «صریح تر صحبت كنیم» میهمان را به صحبت هایی غیر محافظه كارانه فرامی خواند. «اختیاریه» اما با شروع ماه رمضان تغییراتی در رویكرد، ساختار و حتی دكور خود داشت. دكور این برنامه گویی از استودیو به یك كارگاه رفته است و مجری و میهمانان دور میز كوچكی می نشینند كه بیشتر از خود میز بك گراند این دكور و ابزارآلات پشت آن برای مخاطب خودنمایی می كند. صحنه شلوغی كه بیشتر یك كارگاه نجاری یا انباری را تداعی می كند و می توانست برای دكور یك برنامه علمی مناسب باشد تا برنامه ای مناسبتی در ساعت منتهی به افطار! رویكرد برنامه باز با ماه رمضان تغییر نمود. فاطمی در هر قسمت بجای یك چهره شناخته شده میزبان چند میهمان می شود و یك هنرمند هم بعنوان شاهد ماجرا در برنامه حضور پیدا می كند كه درانتها برنامه باز مامور می شود تا ناظر رسیدن كمك های برنامه كه با حمایت هلال احمر جمع آوری شده به مردم سیل زده در استان های مختلف كشور باشد. می توان گفت در چند شب گذشته از ماه رمضان سوژه ها و میهمانان این برنامه بیشتر از شبكه های دیگر در فضای مجازی و رسانه ها دیده شدند و بیشتر مورد توجه مخاطبان هم قرار گرفته است. این برنامه در نخستین قسمت سراغ چند خانم واسطه گر در امر ازدواج رفت و از همان شب اول سوژه شبكه های اجتماعی شد. انتخاب سوژه های جذاب، وجه تمایز «اختیاریه» در قیاس با برنامه های دیگر رمضان امسال است اما روایت داستانی این موضوع ها كه مثل باقی برنامه ها فضای احساسی بر آن غالب می شود تبدیل به پاشنه آشیل آن شده است. فضایی كه در مواردی حتی خود مجری هم به آن اشاره مستقیم می كند تا شاید مخاطبش را بیشتر تحت تاثیر قرار دهد. فاطمی قبل از این در شبكه افق برنامه «۱۸۰ درجه» را داشته است كه گفتگوهایی جدی و چالشی را رقم زد و حتی چهره هایی را به تلویزیون آورد كه شاید ورودشان خط قرمز بود اما آنها را در راه تخصصی خود وارد بحث كرد و حتی به چالش كشید. وی در «اختیاریه» باز هم گفتگوهای جدیدی را با چهره ها رقم زد اما در تجربه رمضانی این برنامه هنوز نتوانسته است از زیر سایه برنامه احسان علیخانی خودرا برهاند. شبكه نسیم؛ هزار داستانی كه یكی شده اند! از زمانی كه مریم نوابی نژاد سوژه یاب برنامه «ماه عسل» از این برنامه جدا شد «هزار داستان» در شبكه نسیم متولد شد كه البته با تفاوت هایی اهتمام در ایجاد حال خوب برپایه همان جنس سوژه های خاص را داشت. فصل های اول این مجموعه با كارگردانی فواد صفاریان پور پیش رفت و حالا دو سال است كه خود مریم نوابی نژاد كارگردانی برنامه را هم بر عهده گرفته است. این فصل از «هزار داستان» بعنوان ویژه برنامه رمضانی شبكه نسیم تا به اینجا به گفتگو با افرادی پرداخته است كه توانستند از پس یك بیماری یا اتفاق تلخ بربیایند. مثلاً جوانی كه مبتلا به اختلال طیفی اوتیسم شده بود اما توانسته بود بر آن غلبه كند و حتی به تدریس زبان می پرداخت و یا دختر و پسری كه درگیر سرطان شده بودند و با آن مبارزه كرده بودند به این برنامه آمدند و تجربیات خودرا با مخاطبان به اشتراك گذاشتند. مبارزه با سختی ها و بیماری ها بطور ذاتی برای مخاطب جذاب است اما شاید دعوت از چنین افرادی و تعریف كردن ساده و سطحی اینكه چه فرآیند ای طی شده تا فرد بر بیماری و سختی های زندگی خود فائق آمده است برای یك گفتگوی معمولی در یك برنامه زنده هم امكانپذیر باشد. ماهیت برنامه هایی چون «هزار داستان» بیشتر می تواند به سناریوپردازی و آب و تاب دادن به قصه بپردازد و بااینكه كه هر بار یك هنرمند یا چهره هنری میزبان این برنامه است اما نقش نویسنده و كارگردانی كه بتواند به این روایت ها آب و تاب و جذابیت بیشتری ببخشد خالی است. 1398/02/25 12:30:01 5.0 / 5 2192 تگهای خبر: ابزار , استاندارد , برنامه , تلویزیون این مطلب را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط اختلافی که بعد از سال ها فیتیله اش روشن شد! بزرگداشت فرانتس کافکا در جشنواره کارلوی واری پاسخ به ابهامات انجمن طراحان گرافیک جواد تشکری مدیر رادیو اربعین شد نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۵ بعلاوه ۱