واژگان فارسی، جان مایه بزرگترین حماسه ایران به گزارش بی بدیل دات کام، قم یک استاد دانشگاه اظهار داشت: شاهنامه نه تنها یک اثر ادبی، بلکه سند هویت ملی و شناسنامه مردم ایران زمین است که در سخت ترین شرایط تاریخی، زبان و فرهنگ ایرانی را زنده نگه داشت. علی سلیمانی، استاد دانشگاه و عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، در گفتگو با ایسنا بیان نمود: در سال ۳۲۹ هجری قمری در قریه باز از ناحیه تابران طوس، کودکی به نام «منصور» یا «حسن» با کنیه ابوالقاسم فردوسی چشم به جهان گشود که امروزه بعنوان بزرگترین شاعر ملی ایران و از برجسته ترین حماسه سرایان جهان شناخته می شود. وی اضافه کرد: صاحب کتاب چهار مقاله، فردوسی را با لقب «استاده» و از دهاقین طوس معرفی می کند. البته باید توجه داشت که دهقان در آن دوره به معنای کشاورز امروزی نبود، بلکه به طبقه ای اجتماعی اشاره داشت که میان کشاورزان و اشراف درجه اول قرار داشتند. این گروه صاحب زمین و ملک بودند و به آداب، رسوم، سنت ها و داستان های باستانی ایران علاقه مند بودند. این استاد دانشگاه اظهار داشت: معمولا در پدید آمدن یک اثر هنری یا ادبی، عوامل گوناگونی مانند شرایط سیاسی، اجتماعی، میراث ادبی و زبان نقش دارند؛ برای درک چرایی روی آوردن فردوسی به سرودن شاهنامه در دوره سامانیان، باید به اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در قرن چهارم و قبل از آن نگاهی بیندازیم. وی خاطرنشان کرد: بعد از حمله اعراب در سال ۶۳۶ میلادی، زبان رسمی دیوانی و علمی ایران از فارسی به عربی تغییر پیدا کرد. به تدریج، کارگزاران عرب به ستمگری روی آوردند و رفتارهایی در پیش گرفتند که با روحیه ایرانی ها سازگار نبود. در نتیجه، ایرانی ها برای حفظ هویت ملی و مواجهه با این فشارها، اقداماتی را شروع کردند. سلیمانی اضافه کرد: بعضی از این اقدامات، مانند قیام های مازیار، یعقوب لیث، المقنع و بابک خرم دین، رویکرد نظامی داشتند، اما اقدام دیگر، رویکرد فرهنگی بود؛ با به قدرت رسیدن سامانیان، برای زنده نگه داشتن حس ملیت و هویت ایرانی، از دو عامل زبان و تاریخ استفاده شد؛ پادشاهان سامانی با ادامه راهی که یعقوب لیث در احیای زبان فارسی شروع کرده بود، فرمان دادند تا نویسندگان و شاعران به گسترش زبان فارسی بپردازند، زبانی که می توانست میراث تاریخی ایران را حفظ کند. تولد شاهنامه وی بیان نمود: پیش از این، داستان های تاریخی ایران به شکل سینه به سینه و شفاهی نقل می شدند، اما با بروز جنگ ها و کشته شدن خیلی از راویان، خطر نابودی این روایتها افزایش پیدا کرد. این نگرانی باعث شد تا در سال ۳۴۶ هجری، امیر ابومنصور عبدالرزاق، از اصیل زادگان طوس و نوادگان سرداران ساسانی، به وزیر خود ابومنصور معمری دستور دهد تا روایات شفاهی را به نثر فارسی گردآوری کنند. متاسفانه امروزه تنها مقدمه ای از این اثر با نام «شاهنامه ابومنصوری» باقیمانده است. این استاد دانشگاه اضافه کرد: بعد از آن، در سال ۳۶۵ هجری، دقیقی به فرمان نوح بن منصور سامانی، کار نظم شاهنامه ابومنصوری را آغاز کرد، اما بعد از سرودن حدود هزار بیت، به دست غلامی کشته شد و کارش ناتمام ماند. امروزه این بخش از سروده های دقیقی با نام «گشتاسپ نامه» شناخته می شود. فردوسی و تکمیل شاهنامه سلیمانی اظهار داشت: ناتمام ماندن شاهنامه دقیقی و لزوم حفظ هویت ایرانی، فردوسی را بر آن داشت تا این کار عظیم را به پایان برساند. او که پیشتر داستان هایی مانند «بیژن و گرازان» و «رستم و سهراب» را سروده بود، با دسترسی به شاهنامه ابومنصوری و دیگر منابع، در سال ۳۷۰ یا ۳۷۱ هجری، کار نظم شاهنامه را شروع کرد. وی تاکید کرد: شاهنامه نه تنها مهم ترین متن حماسی ایران، بلکه اولین اثر کامل حماسی است که بشکلی منسجم از گزند زمان مصون مانده است؛ باآنکه امروزه این اثر با نام «شاهنامه» شناخته می شود، اما فردوسی آنرا «نامه شهریاران» یا «نامه باستان» نامیده است، این نام گذاری احتمالا برگرفته از «خوتای نامک» پهلوی بوده و بعدها شاعران و نویسندگان، آنرا «شاهنامه» خواندند. آنچه شاهنامه را متمایز می کند این استاد دانشگاه ضمن اشاره به خصوصیت های زبانی شاهنامه اظهار داشت: یکی از نکات قابل توجه، فارسی بودن بخش عمده واژگان این اثر است؛ بر مبنای پژوهش های خاورشناس آلمانی «نلدکه»، شاهنامه بین ۴۸ تا ۵۲ هزار بیت دارد، اما اگر تعداد ابیات را حدود ۶۰ هزار بیت درنظر بگیریم و در هر بیت بطور میانگین ۱۰ واژه وجود داشته باشد، این اثر حدود ۶۰۰ هزار کلمه دارد. جالب اینجاست که تنها حدود ۵۰۰ واژه عربی در آن به کار رفته که بیشتر آنها ساده و رایج آن دوران بوده اند. وی با اشاره به اینکه خصوصیت دیگر، مردم دوستی فردوسی است، اظهار داشت: فردوسی با درک اینکه مخاطبان شاهنامه عموم مردم هستند، زبانی ساده اما فاخر را برگزید تا همگان بتوانند از آن بهره ببرند، بی آن که به ابتذال کشیده شود. این هنر فردوسی بود که توانست اثری با این عظمت را در عین سادگی، پرشکوه و جاودانه خلق کند. سلیمانی بیان نمود: مردم ایران در مقابل این خدمت بزرگ فردوسی، با جان و مال از او حمایت کردند. با وجود بی توجهی محمود غزنوی به شاهنامه، مردم با نسخه برداری گسترده از این اثر، آنرا زنده نگه داشتند؛ امروزه اگر به لیست نسخ خطی نگاه نماییم، می بینیم که شاهنامه فردوسی بیشترین تعداد نسخه های خطی را دارد و این پاسخی بود که مردم به بی احترامی محمود غزنوی دادند. برتری شاهنامه بر ایلیاد و ادیسه وی در انتها با مقایسه شاهنامه و آثار حماسی یونان باستان اظهار داشت: در حالیکه «ایلیاد و ادیسه» هومر به موضوع هایی فردی و گذرا می پردازند، شاهنامه تاریخ یک ملت را از اسطوره ها تا حمله اعراب در بر می گیرد. همچنین، پهلوانان شاهنامه برخلاف قهرمانان یونانی، از اخلاق و انسانیت برخوردار می باشند. برای نمونه، در حالیکه آشیل جنازه هکتور را مثله کرد، پهلوانان ایرانی حتی برای دشمنان خود احترام قائل بودند. همین خصوصیت ها سبب شده است که خیلی از محققان غربی، شاهنامه را برتر از ایلیاد و ادیسه بدانند. منبع: bibadil.com 1404/02/25 10:06:08 5.0 / 5 6 تگهای مطلب: اثر , اثر هنری , برند , داستان این مطلب بی بدیل را می پسندید؟ (1) (0) X تازه ترین مطالب مرتبط باید حق ساخت کمدی خوب انتقادی را بدهیم تا کمدی جنسی کم شود از شوخی کیانوش عیاری با شمع تولدش تا چند داستان دیگر ماجرای نیم میلیارد دلاری که هیچ ردی از آن باقی نمانده است! پدر شهید والامقام علی اوسط مرسلی آسمانی شد نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۶ بعلاوه ۴