چهار دهه خاطرات صحنه-۶۰؛ ضیافت شیطان در تئاتر شهر بی بدیل دات کام: نمایش ضیافت شیطان برگرفته از حکایت های الهی نامه عطار است همچون آثار پرمخاطب اوایل دهه 80 شمرده می شود که به کارگردانی امیر دژاکام در سالن اصلی تئاترشهر به صحنه رفت. خبرگزاری مهر -گروه هنر-آروین موذن زاده؛ ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با سپری کردن بیش از ۴ دهه پا به قرنی تازه گذاشت؛ در این عمر سپری شده ۴۴ ساله، آثار مختلفی با مطالبی متنوع از دفاع مقدسی، دینی، کمدی، اجتماعی و … تولید و در سالن های تئاتر به صحنه رفتند. تعدادی از این آثار بسیار جریان ساز بودند و برخی آثار خاطره انگیز و پرمخاطب. شاید خالی از لطف نباشد مروری داشته باشیم بر آثاری که طی دهه های ۶۰، ۷۰، ۸۰ و ۹۰ تولید و اجرا شدند، روندی که این آثار برای تمرین و تولید طی کردند، گروهی که در تولید و اجرای اثر حضور داشتند و دیدن تصاویر این اجراها شامل عکس یا فیلم. از این رو در گروه هنر تصمیم بر این شد که از شروع سال ۱۴۰۰ با جمع آوری اطلاعات مختلف اجراهای ۴ دهه گذشته، مروری بر تولیدات تئاتر ایران در این بازه زمانی داشته باشیم که این گزارش ها تا نیمه سال ۱۴۰۱ ادامه یافت و پس از وقفه ای چند ماهه قرار بر این است که از شروع سال ۱۴۰۲ این روند مجدداً ادامه پیدا کند. از این رو در شصتمین گام از مرور «چهار دهه خاطرات صحنه» سراغ نمایش «ضیافت شیطان» نوشته و کارگردانی امیر دژاکام رفته ایم. نمایش «ضیافت شیطان» به نویسندگی و کارگردانی امیر دژاکام همچون آثاری است که از اردیبهشت تا تیر ۸۲ در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر روی صحنه رفته است. البته این نمایش ابتدا در بیست و یکمین دوره از جشنواره بین المللی تئاتر فجر در سال ۸۱ اجرا شد و مورد توجه مخاطبان تئاتر نیز قرار گرفت. دژاکام «ضیافت شیطان» را بر طبق حکایت های «الهی نامه» عطار نیشابوری و همین طور ترکیبی از داستان هایی نوشته خودش به صحنه برد. «الهی نامه» از سروده های عطار نیشابوری و از شاهکارهای ادب فارسی به حساب می آید که بر وزن مثنوی «خسرو و شیرین» نظامی گنجوی سروده شده است. عطار، در این اثر به بازگویی مقاصد اهل تصوف می پردازد و همچون صوفیان بجای برهان (استدلال منطقی) از تمثیل بهره می گیرد. عطار نیشابوری این کتاب را در ۲۲ بخش به نگارش درآورده و قالب نگارشی اثر، مناظره ای است که یک پدر با پسرانش دارد و هر یک از این پسران از وی چیزی مانند دختر پریان، جادو، جام جم، آب حیات، انگشتری سلیمان و کیمیا طلب کرده اند... در این اثر نمایشی بازیگرانی چون حامد مدیری، وحید زحمتکش، محمود قبه زرین، جمشید صفری، سپیده نظری پور، حمید فلاحی، شراره یوسف نیا، منصوره مرادی رستگار، محسن عرب امیری، حسن سرچاهی، مرتضی آقاحسینی، ملیحه کیا دربندسری، عباس صفا، بهرام ابراهیمی، امین پورتحویلی، محمدرضا حیدری، نسترن حرسلاک، مونا صادقی، آذین ثابت به ایفای نقش پرداختند. آهنگسازی این اثر برعهده سعید ذهنی بوده و طراحی صحنه را آتیلا پسیانی انجام داده است. دیگر عوامل این نمایش عبارتند از مشاور کارگردان: سیمین امیریان، عکاس: ابراهیم حسینی، طراح گریم: عباس صالحی، گریمور (اجراکننده گریم): یوحنا حکیمی، رضا شاپور زاده، افسانه قلی زاده، فریبا ایزدشناس، لعیا خرامان، طراح نور: علی اکبر افشین نیا، دستیار اول کارگردان: حسن سرچاهی، طراح پوستر، بروشور و اقلام تبلیغاتی: اردشیر رستمی، جواد آتشباری، دستیار طراح لباس: مژگان عیوضی، نوازنده: شقایق اله یاری، مسعود خادم، رضا فهیمی، رسول بهبهانی، مدیر صحنه: رؤیا بحیرایی، منشی صحنه: مریم صدیق، دستیار دکور: امیر معبد، تدارکات: حمید ثامنی، طراح ماسک: عباس صالحی، آواگر: شقایق الهیاری، کیا کیارس، محمدرضا صفی، احمد مهدی، مدیر اجرایی: خسرو احمدی. به بهانه مرور نمایش «ضیافت شیطان» و استقبالی که آن دوره از این اثر نمایشی شد گفتگویی با امیر دژاکام نویسنده و کارگردان این اثر نمایشی انجام دادیم. دژاکام در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ی علاقه اش به ادبیات کلاسیک و چگونگی رفتن به سراغ «الهی نامه» اظهار داشت: من ابتدا قصد داشتم یکی از مثنوی های عطار را از ابتدا تا آخر بصورت یک اثر نمایشی به صحنه ببرم. «منطق الطیر» را خواندم و بعد به سراغ «تذکره الاولیا» رفتم و در ادامه «الهی نامه» را خواندم و به آن علاقمند شدم. سه ماه بصورت مداوم از ۸ بامداد تا ۴ بعدازظهر روی قصه های آن کار می کردم اما دیدم حجم قصه ها خیلی زیاد است و چون ۶ پسر داستان هرکدام قصه های مختلفی دارند نمی توان در یک اجرا به همه آنها پرداخت. بدین جهت تصمیم گرفتم ۶-۷ داستان از بخش قصه های پسر اول را برای اجرا انتخاب کنم در صورتیکه روبروی هر داستان یک داستان پارودی هم که نوشته خودم بود، قرار می گرفت. وی در داستان نمایش توضیح داد: در این نمایشنامه داستان این طور تنظیم شده بود که یک گروه مطرب از پادشاه پول گرفته اند تا برای جشن تولد پسرش نمایش اجرا کنند. آنها شروع می کنند روی قصه های عارفانه کار کردن اما متوجه می شوند زندگی واقعی شان با این قصه ها خیلی فرق دارد و این قصه ها شعاری هستند و از زندگی واقعی مردم خیلی دور است بدین جهت حاضر نمی شوند این نمایش را اجرا کنند و فرار می کنند. پادشاه آنها را پیدا کرده و دستگیر می کند. حالا این گروه مطرب زیر حلقه دار، قصه زندگی خودشان را تعریف می کنند و توضیح می دهند که چه شد پول گرفتند و فرار کردند. این کارگردان تئاتر درباره ی قصه هایی که از «الهی نامه» برای اجرا برگزیده است، اظهار داشت: داستان هایی که انتخاب شدند از حکایت های پسر اول پادشاه بودند به عنوان نمونه نخستین قصه ای که انتخاب کردم داستان اول «الهی نامه» یعنی حکایت زن صالحه است که بهرام بیضایی هم در نمایشنامه «پرده نئی» و داود فتحعلی بیگی هم در نمایشنامه «خاتون پرده نشین» این حکایت را کار کرده اند. در این حکایت، سرگذشت زنی زیبارو و پاکدامن را می خوانیم که همه مردان اطرافش به او نظر دارند اما زن نیکوکار دست رد به سینه همه مردان نظرباز می زند اما در آخر این حکایت با داستانی دیگری روبرو می شویم؛ دختری جلو می آید و می گوید این داستان واقعیت ندارد چون در دنیای واقعی مسائل و مشکلات به شکل دیگری است و قصه دختری را تعریف می کند که صرع دارد و هربار که تشنج می کند مردان دور و برش بجای این که به او کمک کنند او را مورد تعرض و آزار قرار می دهند. دژاکام افزود: داستان دیگری که در نمایش تعریف می شود حکایت دختری است که عاشق پسر پادشاه می شود و شاه می خواهد او را بکشد. دختر به شاه می گوید حالا که می خواهید من را از میان بردارید موهای من را به دم اسب معشوقم ببندید که حداقل زیر پاهای اسب او از دنیا بروم. در مقابل این حکایت، داستان دیگری روایت می شود که به زندگی واقعی مردم نزدیک است. «ضیافت شیطان» بدین سان شکل گرفت و در مقابل هر حکایت «الهی نامه» من یک داستان واقعی تر قرار دادم. در نهایت هم وقتی پادشاه این روایت ها را می شنود گروه مطرب را می بخشد به جهت اینکه بگوید من پادشاهی بخشنده هستم. وی درباره ی انتخاب نام «ضیافت شیطان» برای نمایش بیان کرد: برخی ضیافت ها، ضیافت خداوند هستند در حالی این گروه مطرب اعتقاد داشتند که ضیافتی که پادشاه ترتیب داده ضیافت شیطان است و نمی خواهند تزئین کننده این ضیافت باشند چون مقرر است داستان های دروغی را تحویل مردم دهند در صورتیکه همه مصیبت ها و بدبختی های مردم از دروغ آغاز می شود. کارگردان نمایش «شهرزاد» درباره ی نگاه متفاوتی که به حکایت های «الهی نامه» دارد، خاطرنشان کرد: در دنیای واقعی ما با داستان هایی متفاوت از این حکایت ها روبرو می باشیم بدین سبب قرار نیست این داستان ها را بی چون و چرا بپذیریم و فقط به پندآموز بودن آنها دقت نماییم. دژاکام ضمن اشاره به این که ۱۰ ماه برای آماده سازی این نمایش تمرین کرده اند، اضافه کرد: نمایش در جشنواره بیست و یکم تئاتر فجر نیز به صحنه رفت و به عنوان نمایش منتخب مخاطبان نیز انتخاب|شد. در اجرای عموم نیز تا جایی که به خاطر دارم ۴۵ یا ۵۰ اجرا در سالن اصلی تئاترشهر داشتیم. این مدرس تئاتر ضمن اشاره به حضور بازیگران حرفه ای در کنار هنرجویان و دانشجویان تئاتر در این نمایش اظهار داشت: در این نمایش هنرمندانی چون بهرام ابراهیمی، سپیده نظری پور، حمید فلاحی، حسن سرچاهی، شراره یوسف نیا، ملیحه کیا دربندسری، مرتضی آقاحسینی در کنار بازیگران جوان تری چون نسترن حرسلاک، آذین ثابت مونا صادقی و … بازی می کردند. وی درباره ی طراحی صحنه نمایش که برعهده آتیلا پسیانی بوده است، بیان کرد: من طراحی و نگاه آتیلا پسیانی را خیلی دوست داشتم و دارم او نیز به من لطف داشت و در چند نمایش طراحی صحنه کارهایم را انجام داد. سعید ذهنی هم آهنگساز کار بود که در نمایش های مختلفی با هم همکاری داشتیم که هر بار با او همکاری کردم تجربه بسیار شیرینی برایم بوده است. دژاکام درباره ی خاطراتی که از اجرای نمایش به یاد دارد، بیان کرد: در یکی از شب های اجرا من وارد پشت صحنه شدم. شراره یوسف نیا را دیدم که گریمش تمام شده و روی صندلی نشسته است. با هم سلام و علیک کردیم و چند دقیقه بعد هم زنگ ورود تماشاگر به سالن به صدا درآمد همزمان صدای بچه ها را شنیدم که داد می زدند آقای دژاکام شراره غش کرده است. بازیگر نقش اصلی نمایش غش کرده بود و ما با اورژانس تماس گرفتیم. تماشاگران هم کم کم داشتند وارد سالن می شدند. وی در آخر افزود: در همین حین چشمم به نسترن حرسلاک یکی از بازیگران نمایش افتاد سریع به او گفتم نسترن جان امشب شما نقش شراره را بازی می کنی. از تعجب دهانش باز مانده بود و گفت من اصلاً این نقش را تمرین نکردم. من به او اطمینان دادم که می تواند این نقش را به خوبی بازی کند چون ۹ ماه سر تمرین ها بود و همه نقش ها را از حفظ است. در نهایت با پشتیبانی و حمایت من از بیرون صحنه، نسترن حرسلاک این نقش را بازی کرد. حدودا نیمی از اجرا گذشته بود که متوجه شدم شراره یوسف نیا حالش بهتر شده و اظهار داشت که می تواند بقیه نقش را بازی کند. در یکی از صحنه ها که سالن تاریک شده بود، جای این ۲ را عوض کردیم و شراره یوسف نیا بقیه نمایش را در نقش خودش بازی کرد. عکس های نمایش از بایگانی تئاترشهر است. منبع: بی بدیل دات كام 1402/05/21 15:02:39 5.0 / 5 344 تگهای خبر: اثر , بازی , جشنواره , داستان این مطلب را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط حواشی ناتمام حشاشین، میهمان ویژه نمایشگاه کتاب و خبرهای جدیدی از حج رقابت لوتریا در آلمان و اسپانیا مروری بر آثار ایرانی در بینال ونیز ماجرای فرش های دارالمساکین رشت نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۴ بعلاوه ۲