اسكندر مختاری: هویت تهران در دست ۴ گروه است به گزارش بی بدیل دات کام، یک پژوهشگر میراث معماری و شهرسازی اظهار داشت: هویت بصری و معماری شهر تهران در دست چهار گروهِ نوگرایان، سوداگرایان، مدیران سهل انگار و حفاظتگران است. به گزارش بی بدیل دات کام به نقل از ایسنا، پنجمین نشست از سلسله نشست های «یک عمر تجربه» با حضور اسکندر مختاری طالقانی در مجموعه فرهنگی ـ تاریخی نیاوران اجرا شد. این مجموعه تا کنون برای عبدالحسین وکیلی فرد، رسول وطن دوست، جلیل گلشن و فائق توحیدی به عنوان مفاخر میراث فرهنگی ایران نکوداشت برگزار کرده است. اسکندر مختاری در این جلسه با تبریک ثبت کاروانسراهای ایران در لیست میراث جهانی یونسکو، اظهار داشت: این پرونده از جهات بسیاری استثناست؛ پرونده در ظاهر یک اثر است، اما به واقع ۵۴ اثر است و قابل حفاظت ترین کاروانسراهای کشور در این لیست ثبت شده اند. اهمیت این مساله بدین سبب است که این کاروانسراها در چندین استان کشور قرار دارند و استان هایی که تا حالا دارای میراث جهانی نبوده اند، از این زمان به بعد صاحب میراث جهانی شده اند. او افزود: این ثبت جهانی به پایدارسازی عناصر هویت بخش ملی کمک کرده و تعلق انسان ها را به این اماکن باارزش قوام می بخشد. معیارهایی که برای گنجاندن نام آثار در این لیست وجود داشته گسترده تر بوده، اما به ناچار از بین آثار، آن هایی که مدیریت پذیر بوده و نگهداری شده اند، در این پرونده آمده اند. این معمار و مرمتگر در ادامه سخنانش با بیان پیشینه ای از نحوه ورودش به حوزه مرمت و میراث فرهنگی، اظهار داشت: بنده اتفاقی به موضوع میراث فرهنگی ورود کردم، اما نتوانستم از آن جدا شوم و بی اراده ادامه دادم. زمانی که منتظر نتیجه کنکور بودم پیشنهاد کاری به من شد و با دیدن یک دوره در اصفهان با فضای میراث آشنا شدم و تصمیم گرفتم در همین حوزه در دانشگاه ادامه تحصیل دهم. کارهای من در عرصه مرمت و میراث فرهنگی در عنفوان جوانی فرصتی فراهم نمود تا با بزرگانی همچون عزت الله نگهبان، سیمین دانشور، منوچهر ستوده، دکتر ملک شهمیرزادی، دکتر مجیدزاده و... آشنا شده و علاقه ای که به مهندسی داشتم به میراث فرهنگی تغییر پیدا کرد و اندیشیدن و این را که الگوهایم چه کسانی شوند، آموختم. او اضافه کرد: بعد از انقلاب از طرف دفتر فنی سازمان ملی صیانت از آثار به مسجد جامع ساوه اعزام شدم، (در آن زمان دست ایتالیایی ها با همکاری دانشگاه بهشتی بود) و روی مبانی معماری اسلامی پس از نظریات مستشرقین کار می کردم. مختاری اظهار داشت: مرمت بنایی در میدان حسن آباد تهران در ۱۶ بند، سبب ورود من به معماری معاصر شد و محقق و پژوهشگر معماری معاصر تهران شدم. در سال ۷۳ معاون میراث فرهنگی تهران شدم و با مطالعات و مشاهدات به این نتیجه رسیدم که بطورمثال شهر تاریخی تهران با شهر تاریخی یزد فرق می کند و چهره و نمای این دو شهر کاملا باهم متفاوت می باشد و به سمت حفظ این ها رفتم و تا سال ۸۳ تعداد زیادی آثار در تهران توسط بنده به ثبت رسید. این مرمتگر با اشاره به اینکه در سال ۸۲ تعداد ۱۸۰ کارگاه مرمت در استان تهران داشتیم، اضافه کرد: بدنبال این اقدامات، میراث فرهنگی جایگاه پیدا کرد و ادارات و نهادهای مختلف به نظریات میراث فرهنگی درباره ی بناها و ساخت وسازها توجه می کردند. با وقوع زلزله بم در دی ماه ۸۲ کمیته مشترک و کارگروه های هفت گانه تشکیل شد و من مسئول کارگروه مستندنگاری شدم. بعد از یک کارگاه چهارروزه بیانیه بم صادر شد و بعد از آن بنده به همراه مهندس بهشتی به بم رفته و از اردیبهشت ۸۳ تا آذر ۸۸ در این پروژه فعالیت کردم. مدیر پروژه نجات بخشی میراث جهانی بم افزود: تجربه بم برای من بسیار بزرگ بود. اول آن، ناامیدی بود و در ابتدا فقط آوار خشت می دیدیم، چون ارگ بم از بین رفته بود. شهر بم مساعد یک ارزش گذاری جدید به نام منظر فرهنگی بود که با پیشنهاد کارشناسان با عنوان منظر فرهنگی بم به ثبت جهانی رسید و این ثبت بدین سبب بود که بم زمینه فرهنگی بسیار قوی از نظر سواد و ادب و صاحبان موسیقی و غیره دارد. مختاری اظهار داشت: بعد از ثبت جهانی بم مشکل ها شروع شد، چون شهر باید بازسازی می شد و نباید اتفاقاتی برخلاف روحیه تاریخی شهر رخ می داد. در آن زمان حرف اول را برای بازسازی بم، میراث فرهنگی می زد. میراث فرهنگی تبدیل به مرکزی شده بود که میان تمام نهادها و مدیریت شهری اجماع ایجاد می کرد؛ چونکه باید آن فرهنگ حفظ می شد. او افزود: با بازنشستگی در سال ۸۸ فقط یک روز استراحت کردم و از روز بعد باردیگر مشغول فعالیت شدم و به عنوان مشاور سازمان زیباسازی، عضو هیأت علمی در دانشگاه و در پروژه های مرمتی مختلف ادامه فعالیت دادم. این پژوهشگر میراث معماری و شهرسازی با اشاره به تجربیات خود در زمان حضور در مجموعه نیاوران، اظهار داشت: هنگامی که مسئولیت بم بر عهده ام بود، نهادی به نام پایگاه شهر تاریخی تهران تشکیل شد و کارهای تهران پیگیری می شد. در آن دوران رفت و آمدم به نیاوران زیاد و دفتر فنی این مجموعه ایجاد و مطالعات دفتر فنی با تمرکز بر مرکز اسناد انجام شد. مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران نیاز ضروری به مرکز اسناد دارد که باید راه اندازی آن در دستور کار قرار گیرد. در این مرکز در ابتدا باید متمرکز بر اسناد فنی شد تا اسناد و سوابق ماندگار شود و این امر مستلزم جمع آوری و سیستم نگهداری است. مرحله بعد اسناد قدیمی مربوط به این مجموعه است که باید جمع آوری و طبقه بندی و بر طبق آنها اقدامات مختلف فنی و مرمتی صورت گیرد. مختاری افزود: دسته بعدی اسناد تاریخی هستند که چه رویدادهایی در دوران قاجار و پهلوی اینجا اتفاق افتاده است (شامل رفت و آمد رجال و غیره از پیش از انقلاب تا زمان حاضر). گام بعدی فعال سازی مرکز اسناد نیاوران و جمع آوری مطالعات مربوط به بناها و آثار این مجموعه است که بسیار درخور اهمیت هستند؛ چونکه با کنار هم قرار دادن این ها تصمیمات اصولی در موضوعات مربوطه اتخاذ خواهد شد و این مبادرت به طور کلی سبب صرفه جویی در وقت و هزینه می شود. همین طور نقشه ها و مواردی که در مجموعه کم هستند نیز باید تهیه شوند. این پیشکسوت حوزه مرمت بیان کرد: اسناد شفاهی نیاوران (تاریخ شفاهی) دسته دیگری از اسناد هستند که باید ثبت و ضبط و ماندگار شوند. مطالعات مربوط به درختان و گیاهان باغ نیاوران که تا حالا انجام شده است، نیز اهمیت دارد که باید جمع آوری شود تا کمبودهای آن مشخص و درصدد رفع آن اقدام گردد. همین طور مطالعات مربوط به متعلقات این مجموعه (مثل مدرسه پهلوی، زمین فوتبال، قنات ها و... ) صورت گیرد تا به عنوان مثال مسیر قنات ها شناخته و لایروبی صورت گیرد تا خشک نشوند. این پژوهشگر میراث معماری و شهرسازی در پاسخ به سوالی درباره ی هویت بصری و معماری شهر تهران، با بیان اینکه ساخت وسازهای شهر تهران در دستان چهار گروه است، اظهار داشت: اولین گروه «نوگرایان» هستند که به اعتقاد آنها باید بافت فرسوده برداشته و جدید شود. اشکال چنین تفکری آنست که عناصر هویتی شهر از بین می رود. «سوداگرایان» گروه دوم هستند که از موانع قانونی بواسطه نسبت ها و روابطشان عبور کرده و آغاز به تخریب و ساخت وساز می کنند و آورده ای ندارند (خیلی از پاساژها به همین شکل ساخته شده) و چه بسا هویت، ترافیک و بافت و هیچ اهمیتی برایشان ندارد. مختاری «مدیران سهل انگار» را دسته سوم گروه مورد اشاره دانست که به زعم او، هیچ موضوعی را گردن نگرفته و در نهایت به نفع سوداگران کار می کنند. براساس دسته بندی او، «حفاظتگران» گروه چهارم هستند که معتقد می باشد این گروه ارزش مدارند، می نویسند و سفارش می کنند و همین ها تاثیرگذارند. مختاری همین طور اظهار داشت: از آرزوهای من تأسیس موزه معماری در ایران با شروع از تهران است. با این اقدام می توان اسناد مربوط به معماری را در این فضا جمع آوری کرد تا از بین نرفته و نابود نشوند. راه اندازی این موزه کار بزرگی است و بوسیله اشخاص امکان پذیر نیست و نیاز به حمایت دولتی دارد. این کارشناس مرمت و معماری در ادامه بیان کرد: با بالارفتن سن انتظار احترام وجود دارد و این احترام در قالب این که چطور عمر را گذراندی و چه چیزی برای انتقال داری نمود پیدا می کند که از این بابت از دعوت مجموعه نیاوران سپاسگزارم. مرکز اسناد کاخ و بانک اطلاعاتی باغ نیاوران راه اندازی می شود در بخش پایانی این جلسه، بیژن مقدم ـ مدیر مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران ـ با بیان اقداماتی که در سطح این مجموعه انجام شده است، اظهار داشت: در ماه های اخیر اقدامات خوبی درباره ی راه اندازی مرکز اسناد نیاوران انجام شده و با تامین زیرساخت های لازم و طی فرآیندهای مورد نیاز در آینده نزدیک راه اندازی می شود. او اضافه کرد: اقداماتی برای جمع آوری داشته های مجموعه نیاوران و مطالعات انجام شده انجام شده است و در راه دستیابی به بانک اطلاعاتی جامعی در این خصوص هستیم. رایزنی هایی نیز با کارشناسان خبره دانشگاهی در رشته گیاه شناسی و کشاورزی انجام شده که در پروژه ای در آینده نزدیک، بانک اطلاعاتی جامع باغ نیاوران نیز تهیه خواهد شد. مقدم با اشاره به اینکه از پروژه بم در تمام نشست های جهانی به عنوان تجربه جهانی پس از وقوع زلزله یاد می شد و ایران در تمام آنها کرسی داشت، اظهار داشت: به علت اهمیت این پروژه بین المللی، در آن دوران کشورهای مختلفی که داوطلب همکاری در پروژه مرمت و بازسازی بم بودند، با بیان به یونسکو و تنها تأیید مدیر پروه بازسازی بم در کشورمان حضور پیدا می کردند. 1402/06/28 21:28:31 5.0 / 5 276 تگهای خبر: اثر , سیستم , فرهنگی , فعالیت این مطلب را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط سینماهای سراسر کشور از عصر جمعه تعطیلست تابوت های باستانی محوطه جوبجی متعلق به سال 98 هستند مروری بر آثار ایرانی در بینال ونیز ماجرای فرش های دارالمساکین رشت نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۲ بعلاوه ۴