میرزا مخنث و بازخوانی خشونت تاریخی آقامحمدخان در کرمان بی بدیل دات کام: بی بدیل دات کام: نویسنده و کارگردان نمایش میرزا مخنث که اینروزها در تئاتر شهر روی صحنه رفته معتقد می باشد این اثر بازخوانی استعاری و هجوآمیز از خشونتی تاریخی است. به گزارش بی بدیل دات کام به نقل از مهر، نمایش «میرزا مخنث» به نویسندگی و کارگردانی صالح رجایی که اینروزها در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر اجرا می شود، ترکیبی از هنر تئاتر عروسکی با نگاهی معاصر به یکی از رویدادهای اثرگذار تاریخ کرمان یعنی حمله آقامحمدخان قاجار به آنجا است. این اثر با زبان هجو، فرم های بصری برگرفته از معماری ایرانی و حتی استفاده کاریکاتورگونه از هوش مصنوعی، کوشیده خشونتی تاریخی را در بستری تازه بازگو کند. رجایی درباره ی روند تولید این اثر توضیح داد: کار را از تیر سال قبل شروع کردم. ابتدا قرار بود پروژه ای برای پایان نامه ام باشد اما در ادامه با پروسه کارگاهی و تجربی، به اثری حرفه ای تبدیل شد. موضوع اصلی، رابطه انسان با شهری است که در آن متولد شده؛ شهری که می تواند بر تصمیم ها و سرنوشت افراد اثر بگذارد. وی در مورد انتخاب محل اجرا اظهار داشت: سالن قشقایی از ابتدا اولویت ما بود؛ هم از نظر فیزیکی و هم به سبب سابقه اش در میزبانی نمایش های عروسکی برجسته. همکاری مدیریت تئاترشهر نیز در این راه بسیار اثرگذار بود. کارگردان «میرزا مخنث» در مورد ساخت عروسک ها، نیز اظهار داشت: ما با چالش های زیادی روبه رو بودیم. مکانیزم خاصی از پیش طراحی نشده بود و با تأکید بر منابع آنلاین، مخصوصاً ویدیو های یوتیوب، مسیر را با آزمون و خطا پیش بردیم تا به مکانیزمی کاربردی برسیم. رجایی در توضیح چرایی پرداختن به این مساله اظهار داشت: من زاده کرمان هستم و ناگزیر یکی از برجسته ترین وقایعی که در ذهن و حافظه مردم این شهر نقش بسته، حمله آقامحمدخان قاجار است. با وجود سایر رخدادهای تاریخی مهم در این منطقه، این واقعه به سبب شدت و ابعادش برای روایت نمایشی ظرفیت بالاتری داشت. به این علت تصمیم گرفتم با زاویه دیدی نو به آن بپردازم، خصوصاً که با این شهر پیوندی عاطفی و ذهنی دارم. وی ادامه داد: مطالعه کامل و میدانی درباره ی چنین واقعه ای به سبب قدمت تاریخی اش، مستلزم منابع و زمانی گسترده بود که در عمل در اختیار نداشتیم. اصلی ترین منابع من ۲ اثر از محمدعلی گلاب زاده بود؛ «پژوهشی در باب رویداد قتل مشتاق» و «کرمان در گذر تاریخ». همین طور خاطرات شفاهی و شنیده هایی که در طول زندگی ام در کرمان با آنها مواجه بودم، بعدها در نگارش متن اجرائی به کمکم آمدند. رجایی درباره ی ارتباط میان قتل مشتاق علی شاه و حمله قاجار اظهار داشت: این ۲ اتفاق به شدت به یکدیگر گره خورده اند. برخی داستانها حمله آقامحمدخان را واکنشی به صدور حکم سنگسار مشتاق توسط فرمانفرما، حاکم وقت کرمان می دانند. هر چند تحلیل های متفاوتی نیز وجود دارد اما بی شک این ۲ رخداد در ایجاد فضای خشونت بار آن دوران، هم افزایی داشته اند. ما در این اثر به موضوع خرافه نیز توجه کرده ایم. در ایران با پدیده ای فراگیر به نام خرافه یا حتی ابرخرافه روبه رو هستیم. یکی از کوشش های ما در این اجرا، بازتاب این پدیده و نحوه مواجهه با آنست. بگفته رجایی، یکی از شخصیت های نمایش موجودی فرازمانی و فرامکانی است که از تجربه مرگ و تولد سخن می گوید و می تواند از نظر هر مخاطب، تفسیری متفاوت داشته باشد. وی در این زمینه اضافه کرد: دیگر کاراکترها ریشه ای تاریخی دارند و اهتمام ما این بوده که بوسیله تئاتر، گفتگویی میان گذشته و امروز ایجاد نماییم. گذشته ای که بر ما سایه انداخته و امروز را شکل داده است، می تواند در رفتار آینده ما هم اثرگذار باشد. حدودا همه شخصیت ها برگرفته از سندهای تاریخی هستند، به جز یک شخصیت خیالی که به صورتی جد من شمرده می شود. این عنصر تخیل بمنظور ساختن روایتی جمعی وارد متن شده است. همین طور تعدد راوی ها به ما امکان داد تاریخ را از زوایای مختلف کنکاش نماییم. وی درباره ی فرم بصری نمایش نیز اظهار داشت: طراحی بصری بر پایه منطق معماری شکل گرفته است. بطورمثال در معماری میدان نقش جهان اصفهان، نسبت معروف یک سوم به دوسوم دیده می شود؛ مانند موقعیت مسجد شیخ لطف الله و عالی قاپو. این منطق را در نگارگری ایرانی هم داریم و تلاش شد همین ترکیب بندی در طراحی صحنه و فرم حرکتی بازیگران انعکاس پیدا کند. رجایی درباره ی استفاده از هوش مصنوعی در اجرا توضیح داد: ما با واژگانی روبه رو هستیم که معنای آنها درحال تغییر دائم هستند. این پویایی معنا، تأثیر مستقیمی بر ذهن شهروند و هنرمند دارد. استفاده ما از هوش مصنوعی به صورت کاریکاتوری، دقیقاً در امتداد همین مفهوم بود؛ هوشی دقیق اما ناقص. این تضاد، با محور هجوآمیز اثر هم راستا بود. ما قصد داشتیم مفاهیم را نه از نظر علمی و صریح، بلکه با بیانی اغراق آمیز و نمادین بررسی نماییم. او در آخر صحبت هایش تصریح کرد: خشونت در این نمایش تنها در سطح ظاهری و بصری نمود ندارد. بیشتر بر لایه های درونی و انسانی آن تمرکز کردیم. ابزارهایی مثل اغراق، کاریکاتور و زبان نمادین کمک کردند تا خشونت را به عنوان موقعیتی پیچیده و انسانی نه فقط رفتاری خشن باز تعریف نماییم. پرنیا ابریشمی، حمیدرضا شاهپسند، مسیح عبداللهی، پانیذ نصیری، بازیگران نمایش «میرزا مخنث» هستند که ساعت ۱۸ و با مدت زمان ۴۵ دقیقه اجرا می شود. عکس از مهدی کرمی مصلح است. 1404/03/16 11:31:42 5.0 / 5 13 تگهای مطلب: ابزار , اثر , بازی , داستان این مطلب بی بدیل را می پسندید؟ (1) (0) X تازه ترین مطالب مرتبط پخش ۵۰ فیلم در تعطیلات از تلویزیون وقتی استادان دانشگاه توی سر هنر ایرانی می زنند، چه انتظاری از دانشجویان داریم؟! تصویری از گریم پرویز پرستویی در سریال شکارگاه از برگزاری هنر مسعود تا نقشی که طراح سوررئال از داعشی ها می زند نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۱ بعلاوه ۵