چاقی در دنیای امروز دیگر تنها یک موضوع مربوط به زیبایی نیست، بلکه به عنوان یک چالش جدی برای سلامت شناخته میشود که ریشه در سبک زندگی ما دارد. در واقع، بدن ما آینهای از عادتهای روزانه ماست.
در ادامه به چهار رکن اصلی که پیوند میان چاقی و سبک زندگی را نشان میدهند، اشاره میکنیم:
۱. تغذیه؛ کالریهای پنهان و در دسترس
در سبک زندگی مدرن، دسترسی به غذاهای فرآوری شده، فستفودها و نوشیدنیهای شیرین بسیار آسان شده است. این غذاها معمولاً چگالی کالری بالا و ارزش غذایی پایینی دارند. مصرف مداوم این مواد، تعادل انرژی بدن را برهم زده و باعث ذخیره چربی مازاد میشود.
۲. کمتحرکی؛ بلای عصر تکنولوژی
بسیاری از مشاغل امروزی پشتمیزنشینی هستند و تفریحات ما نیز به صفحه نمایشها محدود شده است. وقتی میزان فعالیت بدنی کاهش مییابد، بدن فرصتی برای سوزاندن کالریهای دریافتی پیدا نمیکند. حتی تغییرات کوچک مثل پیادهروی روزانه میتواند این چرخه را بشکند.
۳. الگوی خواب و تاثیر هورمونها
شاید تعجببرانگیز باشد، اما کمخوابی یکی از عوامل اصلی چاقی است. خواب ناکافی باعث مختل شدن هورمونهای گرسنگی (گرلین) و سیری (لپتین) میشود. در نتیجه، فرد تمایل بیشتری به مصرف کربوهیدراتها و شیرینیجات پیدا میکند.
۴. استرس و غذا خوردن احساسی
در سبک زندگی پرفشار امروزی، بسیاری از افراد برای مدیریت استرس و اضطراب به غذا پناه میبرند. هورمون کورتیزول که در زمان استرس ترشح میشود، تمایل بدن به ذخیره چربی (بهویژه در ناحیه شکم) را افزایش میدهد.
نکته کلیدی: چاقی به ندرت در یک شب اتفاق میافتد؛ بلکه نتیجه تکرار عادتهای کوچکِ نادرست است. به همان نسبت، درمان آن هم نیاز به معجزه ندارد، بلکه نیازمند تغییرات پایدار در انتخابهای روزمره است.
به گزارش بی بدیل دات کام به نقل از ایسنا، دکتر محمدمهدی توانا، با اشاره به تعریف علمی چاقی، اظهار نمود: چاقی برمبنای شاخص توده بدنی یا BMI تعریف می شود و اشخاصی که شاخص توده بدنی آنها بالاتر از ۲۵ باشد، در محدوده اضافه وزن و چاقی قرار می گیرند. این شاخص از تقسیم وزن بدن به کیلوگرم بر مجذور قد به متر محاسبه می شود.
وی با تکیه بر ارتباط مستقیم چاقی با بیماری های مزمن، اضافه کرد: رابطه چاقی با خیلی از بیماریها به خوبی اثبات شده است؛ همچون دیابت، افزایش چربی خون، فشار خون بالا و حتی برخی انواع سرطان. این موضوع لزوم کاهش وزن در افراد دچار چاقی را بیشتر از پیش برجسته می کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، سنگ بنای درمان چاقی را ترکیب رژیم غذایی مناسب و فعالیت فیزیکی دانست و اظهار داشت: اولین و اساسی ترین رکن درمان چاقی، پیروی از یک برنامه غذایی متناسب در کنار فعالیت بدنی منظم است. فعالیت فیزیکی سفارش شده برای افراد دچار چاقی شامل ورزش های هوازی حداقل پنج روز در هفته و روزانه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه است.
به قول توانا، این فعالیتهای هوازی می توانند به اشکال مختلفی انجام شوند؛ همچون پیاده روی، دوچرخه سواری، راه رفتن در آب و سایر فعالیتهای مشابه. باآنکه اثر ورزش های هوازی در پایین آوردن وزن به اندازه رژیم غذایی نیست، اما نقش بسیار مؤثری در چربی سوزی، بخصوص در ورزش های هوازی با شدت متوسط، دارند.
وی در توضیح شدت مناسب ورزش های هوازی، خاطرنشان کرد: ورزش هوازی با شدت متوسط باید بگونه ای باشد که فرد گرفتار نفس نفس زدن شود و هنگام صحبت کردن، جملات را بصورت بریده بریده بیان کند. این نوع فعالیتها علاوه بر کمک به کاهش چربی بدن، باعث بهبود آمادگی قلبی–ریوی می شوند؛ موضوعی که در افراد دچار چاقی، به علت آمادگی پایین سیستم تنفسی، اهمیت ویژه ای دارد.
توانا با اشاره به اهمیت ورزش های قدرتی در درمان چاقی، افزود: افراد دچار چاقی باید در کنار ورزش های هوازی، دو تا سه روز در هفته ورزش های قدرتی هم انجام دهند. این تمرینات از دو جهت اهمیت دارند؛ نخست این که اشخاصی که تحت رژیم غذایی قرار می گیرند، به صورت ناخواسته قسمتی از توده عضلانی خویش را از دست می دهند و تمرینات قدرتی همراه با دریافت پروتئین کافی، به حفظ توده عضلانی کمک می نماید.
وی ادامه داد: علاوه بر این، اثر ورزش های قدرتی در بهبود خیلی از بیماری های همراه با چاقی همچون فشار خون بالا، اختلالات چربی خون و دیابت به خوبی مشخص شده است.
این متخصص پزشکی ورزشی با تکیه بر لزوم توجه به تمرینات انعطاف پذیری، تصریح کرد: افراد دچار چاقی، همانند سایر افراد جامعه، باید حداقل دو تا سه روز در هفته زمانی را به تمرینات انعطاف پذیری اختصاص دهند تا دامنه حرکتی مفاصل حفظ شده و خطر صدمه های اسکلتی–عضلانی کاهش پیدا کند.
وی با اشاره به مرحله بعد از کاهش وزن، اظهار داشت: بعد از رسیدن به وزن ایده آل، مهم ترین مرحله، فاز حفظ وزن است. در این مرحله هم فعالیت فیزیکی منظم در کنار رژیم غذایی متناسب، نقش کلیدی در جلوگیری از بازگشت وزن دارد.
توانا در آخر با تکیه بر ضرورت مشاوره پزشکی قبل از شروع ورزش، اخطار داد: افراد دچار چاقی که دارای بیماری های زمینه ای مانند بیماری های کلیوی، دیابت یا سابقه بیماری های قلبی–عروقی هستند، حتما باید قبل از آغاز فعالیت فیزیکی با پزشک متخصص پزشکی ورزشی مشاوره کنند. همینطور اشخاصی که سابقه بیماری خاصی ندارند اما گرفتار علائمی مانند دردهای گهگاه قفسه سینه، تپش قلب، ورم دست و پا یا علایم مشکوک قلبی هستند، لازم است قبل از شروع ورزش، تحت ارزیابی و تست ورزشی قرار گیرند تا شدت مناسب فعالیت بدنی بصورت ایمن و علمی تعیین شود.
به طور خلاصه وی در توضیح شدت مناسب ورزش های هوازی، اشاره کرد: ورزش هوازی با شدت متوسط باید بگونه ای باشد که فرد گرفتار نفس نفس زدن شود و هنگام صحبت کردن، جملات را به صورت بریده بریده بیان کند. این تمرینات از دو جهت اهمیت دارند؛ نخست اینکه افرادی که تحت رژیم غذایی قرار می گیرند، به شکل ناخواسته قسمتی از توده عضلانی خود را از دست می دهند و تمرینات قدرتی همراه با دریافت پروتئین کافی، به حفظ توده عضلانی کمک می نماید. وی ضمن اشاره به مرحله پس از کاهش وزن، عنوان کرد: پس از رسیدن به وزن ایده آل، مهم ترین مرحله، فاز حفظ وزن است.
منبع: بی بدیل دات كام