بی بدیل  - Bibadil
11 اردیبهشت 1403   30 آوریل 2024
نام کاربر:
کاربر مهمان



به جامعه مجازی بی بدیل بپیوندید... ورود ثبت نام
در یك مراسم بزرگداشت مطرح شد:

حمید سهیلی تاریخ را در دوران بی تاریخی تجربه نمود

حمید سهیلی تاریخ را در دوران بی تاریخی تجربه نمود به گزارش بی بدیل دات كام «حمید سهیلی در سینمای مستند خود، استناد را زنده می كند، حمید سهیلی جنتلمن است، او با وقار و سخت كوش است، حمید سهیلی سازش كوك است، او سانتی مانتال نیست، این مستند ساز در كارهایش ثبت را با سند برتر می كند» این خصوصیت هایی از حمید سهیلی است كه دوستان و همكارانش در مراسم نكوداشت اش مطرح نمودند.


به گزارش بی بدیل دات كام به نقل از ایسنا، مراسم نكوداشت حمید سهیلی ـ مستندساز حوزه معماری و میراث فرهنگی ـ از جانب انجمن صنفی كارگردانان سینمای مستند و با مشاركت گروه سینمایی هنر و تجربه عصر سه شنبه ۲۱ خرداد ماه در سالن سیف الله داد خانه سینما با حضور برخی مدیران، هنرمندان و علاقه مندان برگزار گردید.
آیدین آغداشلو، پیروز كلانتری، ارد عطارپور، شادمهر راستین، علی دهكردی، لادن طاهری، منوچهر شاهسواری، جعفر صانعی مقدم، سید محمد مهدی طباطبایی نژاد، فریبا فرزام، محمد صادق دهقانی، اسماعیل میرفخرایی، مهرداد اسكویی، حمید جعفری، سید محمد بهشتی، پژمان مظاهری پور، مریم حق پناه و... همچون مدیران و هنرمندان حاضر در این مراسم بودند.
در ابتدای مراسم همایون امامی پیشكسوت سینمای مستند كه اجرای مراسم را برعهده داشت، به بیوگرافی و فعالیت های هنری حمید سهیلی اشاره نمود.
در ادامه حمید سهیلی و همسرش به جمع حاضران پیوستند و برای چند دقیقه ای مورد تشویق حاضران قرار گرفتند.
سپس ویدئویی از بخش هایی از فعالیت های هنری حمید سهیلی برای حاضران پخش گردید.

او در سینمای مستند خود، استناد را زنده می كند
در بخش بعدی پیروز كلانتری مستندساز به روی صحنه آمد و در سخنانی درباره نوع مواجه با فیلم های سهیلی چنین اظهار داشت: سینمای ما اساساً شكلی در دهه چهل پیدا می كند، به صورتی كه سینمای مستند فاخر به دو نوع سینمای مستند تجربی گری است و سینمای هنری كه استناد در آن گم می شود، تقسیم می شود. اما حمید سهیلی در سینمای مستند خود، استناد را زنده می كند. به شكلی سینما برای سهیلی ابزار است، برای او مبحث فیلم هایش و جهان تاریخی اهمیت دارد و سینما ابزاری برای ثبت این موضوعات است. در عین حال او كارش را به درستی ثبت می كند و وقایع را گزارش نمی دهد.
كارگردان مستند "همایون" در ادامه با اشاره به اینكه "هر چیزی كه ثبت گردد قابل ارجاع است ولی گزارش از بین می رود" اضافه كرد: مبحث جذاب درباره حضور سهیلی در سینمای مستند برای من این است كه مجموعه كارهای او مفصل و مداوم است. چیزی كه برای ما باقی می گذارد، كوچك نیست به این معنا كه ما این كارها را می توانیم ببینیم و به شكل های مختلف با آنها ارتباط بگیریم، كارهای سهیلی نوعی دعوت است.
كلانتری تصریح كرد: ذهن سهیلی مهندسی شده است، مهندسی شده نه به معنای اینكه روایتگری كند. موضوعات را ثبت و سند می كند نه گزارش. در دهه ۷۰ می گفتیم كه بین ما مستندسازان حمید سهیلی در همه موارد شخصی و كاری "جنتلمن" بود. حمید به قائده و مرتب خیلی چیزها را در فیلم های خود جای می دهد. در تحقیقات، گفتار و انتخاب گفتارخوانی ها هر چیزی جای خویش را پیدا می كند.
او افزود: سهیلی فردی است كه در گذشته سینمای مستند، به استناد و ثبت اهمیت می دهد. در دوره پس از این هنرمند فیلمسازان زیادی بوده اند كه در ادامه راه او كار كردند اما هنوز این فیلم ها به آن چیزی كه سهیلی پیشنهاد می دهند، توجه نمی كنند. این فیلم ها تحقیقاتی هستند اما درگیر تصویرگرایی اند. قبل از اینكه به سینمای مستند بعنوان هنر نگاه شود به پایداری و در یك فضا باقی ماندن مانند كارهای سهیلی نیازمند است.

آثار سهیلی از سلامت محض بهره مندند
آیدین آغداشلو هم در این مراسم سخنرانی كرد.
این هنرمند نقاش سخنان خویش را با یاد كیارستمی آغاز كرد و اظهار داشت: یك وقتی با عباس كیارستمی درباره فیلم هایش صحبت می كردیم كه چقدر به مستند گونه بودن فیلم هایش علاقه دارد و من به او می گفتم كه تو درباره خودت فیلم می سازی، این سینمای مستند هست اما چقدر به واقعیت محض رجوع شده است؟ ازاین رو سینمای مستند بگونه ای كه گروهی فكر می كنند واقعیت محض را ثبت می كنند، نیست. از طرفی سینمای مستند بهانه ای برای كارگردان های خوبی بوده تا در این قالب فیلم بسازند و حرف های خودشان را بزنند. گاهی این نوع برخورد تبدیل به شوخی و مضحكه می شود.
آغداشلو با اشاره به اینكه "سینمای مستند بین دو بخش حركت می كند، در بخشی كارگردان فكر می كند واقعیت محض را ثبت می كند و در بخش دیگر هم بازی در می آورد" اضافه كرد: سینمای مستند سهیلی در جای درستی حركت می كند، در عین حالی كه ثبت می كند به یك معنایی هم اشاره می كند. به واسطه سال ها دوستی با او می گویم او درست حركت كرده و كار كرده است. این به شخصیت او بازمی گردد. شاید بخشی از آن تصادفی است و بخشی هم مربوط به امكاناتی است كه برای او به وجود آمده، مانند آشنایی با بیضایی، نادر ابراهیمی، بهار … و چقدر باهوش است كه از این امكانات سود می برد. دوست من اشاره نمود كه حمید سهیلی یك جنتلمن بوده و هست، من لفظ "آقا" را می گذارم.
او افزود: شروع كارش با یادگیری بوده و در این راه خودش را پیدا و كامل می كند. به مرور عاشقی در كارهایش نمود پیدا می كند، این نوع عاشقی تماشایش لذت بخش است چون كه با كشف همراه می باشد. مجموعه ای كه درباره معماری ایران ساخته ماندگار است چون وقایعی را تجربه و ثبت كرده كه شاید امروز بخشی از آنها نباشد. سهیلی آدمی است كه جهان اطراف را كشف و نوازش كرده است. سهیلی كار دشواری را انجام داده و شاید اگر در این دوران می خواست انجام دهد سخت تر بود چونكه تلویزیون آن زمان آنقدر معرفت داشت كه ساختار فرهنگ این سرزمین را به نمایش دربیاورد و الان چنین اعتنایی در كار نیست. در نتیجه سهیلی در مقطع درستی با امكانات كه فراهم نمود مجموعه های خودش را ساخت به صورتی كه مجموعه او درباره نقاشی ایرانی را می توان در كلاسی نمایش داد.
آغداشلو در انتها بیان كرد: در مجموع هرچه كه ساخته از سلامت محض برخوردار می باشد چون خودش سالم، درستكار، فروتن، پركار، شریف است، چنین هنرمندی در تاریخ معاصر هنر ما خیلی نیست. من همیشه به او غبطه می خوردم، به آدمی كه كارش را دوست دارد و همیشه در كارهایش آنقدر سماجت دارد. او پس از انقلاب نخستین كسی بود كه از منی كه به عمد قرار بود فراموش شوم، دعوت به همكاری كرد. این نشانه روح پویا و جست وجوگر او ست. او آقا و متین است و لبخندی دارد كه نمی توان به دعوت او، "نه" گفت.

ساخت «معماری ایرانی» در دوران خودش مثل معجزه بود
سخنران بعدی در این نكوداشت ارد عطارپور بود كه در سخنان كوتاهی چنین اظهار داشت: سابقه دوستی من با سهیلی كمتر از دوستانی است كه صحبت كردند. پایمردی آقای سهیلی را همیشه تحسین می كردم، این پایمردی نه تنها در اخلاق و برخوردشان بود بلكه در شیوه كاری دنبال كوچك ترین فرصت طلبی نبود. نوع فیلم ساختن ایشان و نگاهشان به دنیا، ایران، معماری و شهرسازی از آغاز كارشان تا پس از انقلاب همان شكل بود و انقلاب كوچك ترین تأثیری در ثبت كاری و مستندهای ایشان نگذاشت.
این مستندساز اضافه كرد: آقای سهیلی در عرصه های هنر همین شخصی كه الان است، در سال ۵۵ هم بود. بنابراین سال ۶۲ وقتی فیلم معماری ایرانی شروع می شود یك اتفاق عجیبی رخ می دهد. آن دوران تاریخ مورد غضب بود و از دل آن شاهان و خائنین بیرون آمده بودند، ساخت چنین سریالی در سال ۶۲ مثل معجزه بود. فیلمسازان هم این نوع مستند و فیلمسازی را شماتت می كردند، آقای سهیلی توجهی نداشت و كار خودش را می كرد. چهل سال این بی اعتنایی به نظرات دیگران ادامه یافت. فكر می كنم یكی از مهمترین مجموعه های تاریخی فیلم معماری ایران است.
این مستندساز در ادامه بیان كرد: این مجموعه، ثبتی از شهرها و وقایع تاریخی ماست كه خیلی از آنها شكل گذشته خویش را از دست داده اند. این مجموعه سندی برای رجوع به گذشته این اماكن است كه آقای سهیلی به جای گذاشتند. در تمام این سال های كه با او ارتباط داشتم، به وجوهی از شخصیتش پی بردم كه این مرد با ثبات و قدرتمند، حضورش مؤثر بوده و چراغ خاموش و بدون تشویق دیگران فیلم سازهای بسیاری به سمتی سوق داده كه آنها را بعنوان فیلمسازان شاخص می شناسیم. حوزه فكری كه تعقیب كرد و شناختی كه خرج كرد به فیلم سازانی كه هراس داشتند شجاعت و جرأت داد. سوالی نبود كه از آقای سهیلی پرسیده می شد و بی پاسخ می ماند.
عطارپور در انتها اظهار داشت: مجموعه سی و سه قسمتی معماری ایران در یونسكو به ثبت رسید و در آرشیو صدا و سیما اسكن شد و هم اكنون برای ثبت منطقه ای آن در تلاش هستند. سهیلی می خواهد دنیای بهتری برای ما بسازد، بدون اینكه بخواهد چیز زیادی از این دنیا دریافت كند، این خضوغ و خشوع برای من قابل احترام است.

سهیلی در فیلم هایش ثبت با سند را برابر كرد
در بخش بعدی از شادمهر راستین برای سخنرانی دعوت شد.
این مستندساز كه در حوزه معماری و میراث فرهنگی فعالیت می كند، درباره حمید سهیلی اظهار داشت: همزمان با پخش «معماری ایران»، «جاده ابریشم» هم پخش می شد. بعدها مهندس بهشتی به ما گفتند كه «جاده ابریشم» نبوده، جاده شاهی بوده و از آن سریال موسیقی مانده و قابلیت استنادی ندارد و افتخار ما به معماری ایران همین فیلم های سهیلی است. هیچ گونه ارتباط بسیار نزدیك با ایشان نداشته ام اما همیشه از مستندهای ایشان یاد گرفتم و خیلی ممنون از ایشان كه ما را پربار كردند.
او اضافه كرد: بیشترین چیزی كه من از ایشان یاد گرفتم این است كه چطوری یك شخصیت می تواند روشنفكر باشد بدون اینكه حس از بالا به پایینی را به دیگران القا كند. آقای سهیلی هیچ وقت نمی خواستند چیزی را ثابت كنند و همیشه آنرا نشان می دادند. سهیلی در فیلم هایش ثبت با سند را برابر كرد، سند باید به شكلی قابل ارجاع باشد و نوعی درك تجربی باشد. یكی از چالش های معماری درك فضاست، ایشان كاری كردند سندهای قابل ارجاع را درك نماییم. هر كدام از تصاویر شناسا، متمایز و قابل ارجاع شدند و این چیزی است كه سبب شد من درك درستی از معماری داشته باشم.
شادمهر راستین در انتها اظهار داشت: آقای سهیلی تصاویری كه برای فیلم هایشان گرفتند یك نگاه مستندگونه به فیلم هایشان داشتند و این همان روش تشخصی است كه یك روشنفكر بدون اینكه بگوید من می دانم، با آرامش و صبر و حوصله آموزش می دادند. هم اكنون اسناد به صورت دیتا ثبت می شوند، در صورتی كه نیازمندیم كه بدانیم اسناد آن دوران و دیتاهای الان چگونه پیوند خورده اند. من به چشمان، گوش ها و قلم آقا سهیلی حسادت می كنم ایشان تاریخ را در دوران بی تاریخی تجربه كردند و تاریخ را زنده می دیدند.

فیلم های سهیلی تیتراژ نداشت / نام او پای كارهایش ثبت نشده است
در بخش بعدی اسماعیل میرفخرایی مجری سریال «معماری ایرانی» در سخنانی كوتاه به خاطرات خود با حمید سهیلی اشاره نمود و اظهار داشت: مناعت طبع را با سهیلی تجربه كردم. تا دیروقت در استادیو گلستان با هم بحث می كردیم. زمانیكه من دلخور از شرایط خانه نشینی بودم او به دنبالم آمد و من در یك حالت خاص فیلم هایی از او دیدم كه تیكه تیكه ایران جلو چشمانم دیدم و سهیلی به من یاد داد كه ایران را با تغییراتش دوست داشته باشم.
او با صدایی بغض آلود اضافه كرد: من آن زمان به مدرنیته علاقه داشتم ولی سهیلی با مقاومت كارهایش را به سبك خودش می ساخت و پس از تماشای آنها این سخت كوشی او را تحسین می كردم. فیلم های وی تیتراژ ندارد و سهیلی اسمش را پای فیلم هایش نگذاشته است.
میرفخرایی در انتها افزود: سهیلی به من یاد داد تاریخ چیست و چگونه به جلو بروم. سخت كوشی سهیلی همیشه مرا به تعجب وامی دارد. هربار دلم می گیرد مجموعه معماری ایران را می بینم و با امید به آینده ایران زندگی ام را ادامه می دهم.
در ادامه حمید سهیلی و همسرش به روی صحنه آمدند و مورد تشویق حاضران قرار گرفتند.
سهیلی در جملاتی كوتاه اظهار داشت: از لطف و حضور شما ممنونم، وقتی به گذشته كاری نگاه می كنم، برخی از مثال هایی كه گفته شد برایم زنده شد و باز هم ممنونم از حضور همه شما.
همسر این مستندساز تاریخی ضمن تشكر از حاضران بیان كرد: برای مجموعه معماری ایران كه دیدید و ثبت شده باید از پشتیبانی خانواده حمید ممنون باشیم، چون اگر این پشتوانه های نبودند این سریال ساخته نمی شد. چون خواهر و برادری دركنار او حضور او داشتند. من افتخار می كنم در كنار حمید بودم و بزرگ شدم و الآنم خوشحالم كه كنار هم هستیم و امیدوارم هرچه سریعتر برنامه "كاشان" را شروع كند.
سپس مدیران فرهنگی حاضر در مراسم الواح تقدیری و نشان انجمن صنفی كارگردانان را به حمید سهیلی تقدیم كردند.
منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما به روی صحنه آمد و لوح تقدیری را از سوی خانه سینما به سهیلی تقدیم كرد و امامی متن این لوح را برای حاضران قرائت كرد.
جعفر صانعی مقدم مدیر گروه هنر و تجربه هم هدیه ای را به پاس خدمات این مستندساز به او تقدیم كرد و اظهار داشت: امیدوارم افتخار این را داشته باشیم كه مجموعه كارهای ایشان را در گروه هنر و تجربه نمایش دهیم.
سید محمد مهدی طباطبایی نژاد مدیر مركز گسترش سینمای مستند و تجربی هم لوح و هدیه ای را از سوی این مركز به این مستندساز تقدیم كرد و اظهار داشت: من سال های طولانی است با جناب سهیلی آشنایی دارم و امیدوارم سال های بسیار سایه ایشان بر سینمای مستند مستدام باشد و شاهد كارهای جدید در سینمای مستند از ایشان باشیم.
سلیم غفوری هم از سوی شبكه مستند لوحی تقدیم سهیلی كرد و اظهار داشت: از خداوند می خواهم در صحت و سلامت شاهد كارهای بعدی ایشان باشیم. كارهای قبلی ایشان اسنادی از معماری و تاریخ گذشته ایران است و امیدوارم كارهای بعدی شان هم به اینگونه باشد.
لادن طاهری مدیر موزه سینما هم از این مستندساز قدردانی نمود و اظهار داشت: آقای سهیلی جزو معدود فیلم سازهایی هستند كه خودشان نسخه ای از فیلم معماری ایران را در اختیار فیلم خانه ملی ایران قرار دادند و گفتند كه این فیلم برای همه پژوهشگران، محققین و هر كسی كه ایران را دوست دارد، ساختم پس خوشحال می شوم این فیلم را در اختیار هم این افراد قرار گیرد. امیدوارم ایشان راهی را كه شروع كردند در سلامتی و با موفقیت ادامه دهند.
فریبا فرزام مدیر كمیته حافظه جهانی و سازمان اسناد و كتابخانه ملی هم از سهیلی قدردانی نمود و اظهار داشت: من نماینده كمیته ملی هستم كه برنامه ای از یونسكو را با عنوان «حافظه جهانی» مدیریت می كنم و افتخار می نماییم و خودمان را مدیون اثر برجسته آقای سهیلی می دانیم كه سال قبل در «حافظه» به ثبت جهانی رسید. هدف برنامه «حافظه جهانی» سینمای مستند است كه مجموعه معماری ایرانی آقای سهیلی در این لیست ملی به ثبت رسید.
او اضافه كرد: در همان ابتدای پایه گذاری مركز خود آقای سهیلی مجموعه راش های چهار سریال مستندشان به این سازمان هدیه كردند و من افتخار می كنم بعنوان مدیر مجموعه آنرا گنج را بدست بیاورم و امروز هم بعنوان مدیر آن مركز از ایشان تقدیر كنم.
محسن استاد علی رئیس انجمن صنفی كارگردانان سینمای مستند از سوی هیات مدیره انجمن متنی را درباره حمید سهیلی قرائت كرد و سپس از ورهرام دعوت كرد تا و مدال و نشان انجمن را به سهیلی اهدا كند.

فرهاد ورهرام_ مستندساز پیشكسوت هم در جملاتی كوتاه اظهار داشت: كار حمید "دالتون معارفی" است و من خیلی خوشحالم اجازه دوستی سالیان سال دارم. من ایشان را جزو اصحاب "دالتون معارف" می شناسم.

در بخش پایانی مراسم سید محمد بهشتی درباره حمید سهیلی اظهار داشت: می خواهیم پاسخ یك سوال را بگویم، چرا حمید سهیلی این خصوصیاتی كه حاضران اشاره كردند را دارد؟ اگر در دیده مجنون نشینی، غیر از خوبی لیلی نبینی. حمید سهیلی مجنون فرهنگ این سرزمین است. هر كسی كه حالش خوب باشد سازش كوك است، حمید سهیلی سازش كوك است، او تحت تأثیر وقایع روزمره قرار نمی گیرد و با كارش انس دارد. سانتی مانتال نیست. از نمونه های معدود ایرانی است.
در طول مراسم ویدئو هایی از آثار حمید سهیلی پخش گردید.
حمید سهیلی یكی از شناخته شده ترین مستندسازان سینمای ایران در حوزه مستند معماری بوده كه فعالیت خویش را از سال ۵۳ و با دستیاری مجموعه های تلویزیونی «آتش بدون دود» و «سفرهای دور و دراز هامی و كامی» شروع كرد. وی سپس به مدت ۴ دهه در حوزه مستند مشغول به فعالیت شد و مجموعه های بسیاری در زمینه های فرهنگ و هنر ایرانی به تصویر كشید. از آثار وی می توان «بسوی سیمرغ»، «معماری ایرانی»، «رابطه های پنهان»، «بافت قدیم شهرهای ایران» را نام برد.
سهیلی بیشتر از ۲ سال است كه به علت دیابت در بستر بیماری است و آخرین فیلمش ساخت مستندی با عنوان «قزوین» است.





1398/03/22
15:11:09
5.0 / 5
2014
تگهای خبر: آموزش , ابزار , اثر , برنامه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۳ بعلاوه ۳
تمام حقوق معنوی سایت بی بدیل طبق قوانین مالکیت معنوی محفوظ میباشد
درباره ما  پیشنهادات  تبادل لینک
سایت بی بدیل دات کام  ،